Υπάρχουν διάφοροι λόγοι που μπορεί να ωθήσουν κάποιον να ξεκινήσει ψυχοθεραπεία. Όταν κάποιος βιώνει κρίσιμες καταστάσεις στη ζωή του και δυσκολεύεται να τις διαχειριστεί (π.χ. απώλεια αγαπημένου προσώπου, πρόβλημα υγείας, χωρισμός, επαγγελματικές δυσκολίες), όταν ένα πρόβλημα αρχίζει να επηρεάζει την καθημερινότητα και τη λειτουργικότητά του, όταν αντιμετωπίζει συναισθηματικές δυσκολίες ή όταν νιώθει ότι βρίσκεται σε αδιέξοδο, ίσως είναι η στιγμή να απευθυνθεί σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.
Όποιος κι αν είναι ο λόγος που ώθησε στην έναρξη της θεραπείας, η απόφαση κάποιου να ξεκινήσει το ψυχοθεραπευτικό του ταξίδι αποτελεί το πρώτο βήμα για την αυτοβελτίωση. Μέσα από την ψυχοθεραπεία το άτομο κατανοεί τα συναισθήματα του, τους λόγους για τους οποίους σκέφτεται, αισθάνεται και συμπεριφέρεται με συγκεκριμένους τρόπους και μαθαίνει να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες της καθημερινότητας με έναν υγιή τρόπο.
Η απόφαση να ξεκινήσει κάποιος θεραπεία φαίνεται δύσκολη, ωστόσο, τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει μέσα από την ψυχοθεραπευτική διαδικασία είναι πολλαπλά, κάτι που εξαρτάται όμως από την επιθυμία και το εσωτερικό κίνητρο κάποιου για αλλαγή.
Η σχέση που χτίζεται ανάμεσα στο θεραπευτή και το θεραπευόμενο διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο για την πορεία της θεραπείας. Επομένως, είναι εξαιρετικά σημαντικό να επιλέξετε ένα θεραπευτή τον οποίο θα εμπιστεύεστε και θα μπορείτε να συνεργαστείτε και να επικοινωνήσετε αποτελεσματικά μαζί του. Η επιστημονική κατάρτιση, η επαγγελματική εμπειρία και τα συναισθήματα που προκαλεί στον θεραπευόμενο κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, αποτελούν παράγοντες που θα καθορίσουν την επιλογή του θεραπευτή.
Πριν επιλέξετε τον θεραπευτή σας, μη διστάσετε να ζητήσετε κάποιες χρήσιμες πληροφορίες, π.χ. για την εκπαίδευσή του, για την ψυχοθεραπευτική προσέγγιση που ακολουθεί, εάν διαθέτει προσωπική εποπτεία για την πλαισίωση των συνεδριών σας. Σε συνδυασμό με τις πληροφορίες αυτές, είναι σημαντικό κατά τις πρώτες συνεδρίες να αξιολογήσετε εάν σταδιακά αισθάνεστε περισσότερο άνετα μαζί του και εάν σας προσφέρει αίσθηση ασφάλειας και εμπιστοσύνης.
Οι συνεδρίες διαρκούν 50 λεπτά και πραγματοποιούνται συνήθως μία φορά την εβδομάδα. Όσο η θεραπεία προχωρά και παρατηρούνται τα επιθυμητά αποτελέσματα, η συχνότητα των συναντήσεων μπορεί να μειωθεί (π.χ. ανά δύο εβδομάδες), κατόπιν συμφωνίας μεταξύ του θεραπευτή και του θεραπευόμενου.
Ο αριθμός των συνεδριών δεν είναι προκαθορισμένος. Η διάρκεια της θεραπείας ποικίλλει ανάλογα με τις ανάγκες και το αίτημα του κάθε θεραπευόμενου. Κάθε άνθρωπος χρειάζεται τον χρόνο του για να δει την θεραπευτική αλλαγή που επιθυμεί. Επομένως, η λήξη της θεραπείας συναποφασίζεται από τον θεραπευτή και τον θεραπευόμενο όταν επιτευχθεί η επίλυση των δυσκολιών με έναν υγιή τρόπο και η διαδικασία της αλλαγής μέχρι το σημείο που ο θεραπευόμενος έχει επιλέξει.
Στη Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία η δομή των συνεδριών είναι δομημένη. Κατά τις πρώτες συνεδρίες ο θεραπευτής και ο θεραπευόμενος έχουν τον χρόνο να γνωριστούν και να συζητήσουν σχετικά με το αίτημα του δεύτερου. Στόχος των πρώτων συνεδριών είναι η συλλογή χρήσιμων πληροφοριών και η αξιολόγησή τους. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από τον διάλογο, όπου ο θεραπευτής με τις κατάλληλες ερωτήσεις βοηθάει τον θεραπευόμενο να μιλήσει για τον αυτό του, για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει στην παρούσα φάση της ζωής του και για τους λόγους που τον οδήγησαν να ξεκινήσει θεραπεία. Παράλληλα, κρίνεται σημαντικό ο θεραπευόμενος να συμπληρώσει μερικά ερωτηματολόγια, τα οποία θα δώσουν επιπλέον πληροφορίες στο θεραπευτή ώστε να αντιληφθεί καλύτερα τις υπάρχουσες δυσκολίες.
Στη συνέχεια, μετά το πέρας των πρώτων συνεδριών, ο θεραπευτής και ο θεραπευόμενος συνεργάζονται ώστε να δημιουργήσουν μαζί ένα θεραπευτικό πλάνο και να ξεκινήσει η θεραπεία για την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί.
Οι ψυχολόγοι δεσμεύονται δεοντολογικά να διαφυλάσσουν οποιεσδήποτε πληροφορίες συλλέγουν κατά τη διάρκεια της ψυχοθεραπευτικής συνεδρίας και να τηρούν πλήρη εχεμύθεια. Η θεραπευτική σχέση βασίζεται στην αρχή της εμπιστευτικότητας, η οποία ισχύει τόσο στις δια ζώσης όσο και στις online συνεδρίες και δημιουργεί ένα πλαίσιο ασφάλειας ανάμεσα στον θεραπευτή και τον θεραπευόμενο. Το επαγγελματικό απόρρητο παύει να ισχύει μόνο όταν τίθεται σε κίνδυνο η ζωή και η ακεραιότητα του θεραπευόμενου ή κάποιου τρίτου και στην περίπτωση που ο θεραπευτής κληθεί από της δικαστικές αρχές να καταθέσει για την περίπτωσή του θεραπευόμενου.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η διαδικτυακή θεραπεία προσφέρει ικανοποιητικά θεραπευτικά αποτελέσματα και δεν στερείται καθόλου της αποτελεσματικότητας που έχουν οι δια ζώσης συνεδρίες. Κατά την διαδικτυακή θεραπεία η σχέση μεταξύ θεραπευόμενου και θεραπευτή παραμένει ανεπηρέαστη και ο θεραπευτής εφαρμόζει ακριβώς τις θεραπευτικές τεχνικές, όπως ακριβώς και στις δια ζώσης συνεδρίες.
Στις online συνεδρίες τηρείται το απόρρητο των πληροφοριών και εξασφαλίζεται η προστασία των προσωπικών δεδομένων, όπως ακριβώς και στην πρόσωπο με πρόσωπο ψυχοθεραπεία. Κανένα μέρος της θεραπείας δεν ηχογραφείται/βιντεοσκοπείται χωρίς την έγγραφη συγκατάθεση του άλλου μέλους.
Ο ψυχολόγος είναι κάτοχος του πτυχίου της βασικής πανεπιστημιακής εκπαίδευσης στην ψυχολογία και μπορεί να εργάζεται μόνο εφόσον κατέχει τη νόμιμη άδεια άσκησης επαγγέλματος. Η προσέγγισή του βασίζεται στο διάλογο και στην εφαρμογή των κατάλληλων θεραπευτικών εφαρμογών, και όχι στη συνταγογράφηση φαρμάκων.
Ο ψυχίατρος έχει ολοκληρώσει σπουδές ιατρικής, έχει ειδικότητα στον τομέα της Ψυχιατρικής και έχει το δικαίωμα χορήγησης φαρμάκων.
Τόσο ο ψυχολόγος, όσο και ο ψυχίατρος μπορούν μετά το πέρας των βασικών τους σπουδών να εκπαιδευτούν σε κάποιο μοντέλο ψυχοθεραπείας και να λάβουν τον τίτλο του ψυχοθεραπευτή. Η ψυχοθεραπευτική εκπαίδευση περιλαμβάνει θεωρητική κατάρτιση στο μοντέλο ψυχοθεραπείας, προσωπική ψυχοθεραπεία, πρακτική άσκηση και εποπτεία.
